در مورد تب کریمه کنگو چه باید بدانیم؟

(CCHF= Crimean - Congo Hemorrhagic Fever)
یک بیماری ویروسی از نایروویروس(Nairovirus) که از خانواده بونیاویریده(Buniaviridae)است می باشد،

 این بیماری اولین بار در سال 1944 میلادی در کریمه روسیه کشف شد، لذا به این نام نامگذاری شده است مجدداً در سال 1969 در کنگو شناسایی شد و لذا نام این دو منطقه را به خود گرفته است.( کریمه کنگو )

ویروس کریمه گنگو در بدن کنه ای بنام Hyalomma تکثیر می شود و به مهره داران منتقل می شود.حیوانات اهلی مهره دار مانند گاو و گوسفند و بز از طریق گزش کنه آلوده می شوند و ویروس در داخل خون آنها به گردش در می آید.
کنه مخزن و ناقل بیماری است ، عفونت درانسان پس از گزش کنه آلوده یا له کردن آن روی پوست ، یا تماس با پوست ، لاشه حیوان ، خون و ترشحات حیوان آلوده و یا تماس با خون و بافتهای بیمار مبتلا  ایجاد می شود. خطر انتقال در طی ذبح حیوان وجود دارد. پس از آلودگی یک نفر ، ممکن است سایر افراد در تماس با او نیز در خانواده و اجتماع آلوده شوند. تا کنون در سطح جهان همه گیری هایی از بیماری در سربازها ، اردوگاهها ،یا کسانی که از گوسفند وگاو نگهداری می کنند و کارکنان بیمارستانی ، اتفاق افتاده است. پرندگان در چرخه گسترش ویروس می توانند حامل کنه های آلوده باشند و خود مبتلا به بیماری نمی شوند(به جزء شتر مرغ)
بنابراین بطور خلاصه انسان از 3 طریق به این بیماری مبتلا می شود:

۱-در حین ذبح یا قطعه قطعه کردن گوشت حیواناتی ، مانند گاو و گوسفند و بز با ورود خون حیوان از راه زخمها و خراشیدگیهای سطحی باعث ابتلا می شود

۲- از طریق گزش کنه های جنس هیالوما.

۳-انتقال انسان به انسان در حین مراقبت پزشکی و پرستاری از مبتلایان (از خون آلوده یا ترشحات بدن آنها) و یا تماس با این مواد در مراقبتهای داخل منزل بیماران و سرسوزن آلوده در خونگیران آزمایشگاهی نیز ممکن است رخ دهد.بندرت از مادر به فرزند نیز مشاهده شده است



علائم و نشانه ها تب کریمه کنگو چیست؟
علایم بالینی چهار مرحله دارد:

تظاهرات بالینی کلاسیک CCHF دارای چهار مرحله است :

دوره کمون:که بستگی به راه ورود ویروس دارد.پس از گزش کنه ، دوره کمون معمولا  3 – 1 روز و حداکثر 9 روز است.این دوره به دنبال تماس با بافت یا خون آلوده معمولا  6 – 5 روز است و حداکثر 13روز گزارش شده است.

مرحله قبل از خونریزی : شروع علائم ناگهانی است و حدود 7 – 1 روز طول می کشد (متوسط3 روز) . سردرد شدید، تب، لرز، درد عضلانی  (بخصوص در پشت پاها)،گیجی ، درد و سفتی گردن، درد چشم ترس از نور (حساسیت به نور) اتفاق می افتد. ممکن است حالت تهوع ، استفراغ بدون ارتباط با غذا خوردن وگلو دردو التهاب ملتحمه در اوایل بیماری وجود داشته باشد که گاهی با اسهال و درد شکم و کاهش اشتها ، همراه می شود.بیماران ممکن است خلقی از حالت تهاجمی تا بی تفاوتی را تجربه کنند. تب دائمی است اما ممکن است دوقله ای باشد. یک دوره بدون تب ،در حدود نیمی از بیماران در روزهای 2تا 6 بیماری اتفاق می افتد که بعد از این دوره بدون تب، مجددا دچار تب شده وارد مرحله خونریزی می شود . تب معمولا برای 3 تا 6 روز طول می کشد تورم وخونریزی صورت و گردن و قفسه سینه ، پر خونی خفیف حلق و گلو ، ضایعات نقطه ای در کام نرم و سخت شایع است. تغیرات قلبی عروقی شامل کاهش ضربان قلب و کاهش ضربان قلب و کاهش فشار خون می باشد در این مرحله لکوپنی، ترمبو سیتوپنی، ایجاد می شود. 
مرحله خونریزی دهنده : مرحله کوتاهی است که به سرعت اتفاق می افتد و معمولا در روز 3 تا 5 بیماری شروع می شود و 1 تا 10 روز طول می کشد.
خونریزی از اندازه پتشی تا اکیموز و هماتوم در مخاطها و پوست بخصوص در قسمت بالای بدن و در طول خط زیر بغلی ، زیر پستان در خانمها و در محلهای تزریقی و تحت فشار ممکن است ایجاد شود.خونریزی از لثه ، بینی ، استفراغ خونی، ملنا و خونریزی رحم، مشکلات تنفسی، بزرگی طحال و کبد ممکن است دیده شود. وجود خون و پرتئین در ادرار شایع است.

دوره نقاهت : بیماران از روز دهم وقتی ضایعات پوستی کم رنگ می شوند ، به تدریج بهبودی پیدا می کنند .اغلب بیماران در هفته های 3تا  6  بعد از شروع بیماری ، وقتی شاخصهای خونی و آزمایش ادرار طبیعی شد از بیمارستان مرخص می شوند.مشخصه دوره نقاهت طولانی بودن آن به همراه ضعف (Asthenia) میباشد که ممکن است برای یک ماه یا بیشتر باقی بماند. گاهی موها کامل میریزد (که پس از 4 تا 5 ماه ترمیم میشود) بهبودی معمولاً بدون عارضه است، اگرچه التهاب رشته های عصبی (نوریت) یک یا چند عصب ممکن است برای چندین ماه باقی بماند

میزان مرگ و میر ناشی از CCHF تقریباً 30٪ تا 15%است که معمولا در هفته دوم بیماری اتفاق می افتد.
روش تشخیص این بیماری چگونه است؟

ویروسCCHF  را به راحتی می توان از خون بیماران در مرحله حاد (در طی 8روزاول بیماری)جدا نمود. سه نمونه سرم در روز های 0، 5، 10 گرفته می شود(هر نمونه 7-5 سی سی). حدود 66 روز پس از شروع بیماری ممکن است بتوان آنتی بادی IgG, IgM را در سرم به روش ELISA جدا نمود IgM تا چهار ماه قابل اندازه گیری است و مثبت بودن آن دلیل قطعی بودن تشخیص بیماری است.   IgGراتا 5 سال می توان اندازه گیری نمود.
درمان:

 بلافاصله پس از تشخیص مورد محتمل CCHF، اقدامات درمانی بایستی صورت گیرد.

درمان حمایتی : شامل اصلاح آب و الکترولیتها و درمان  DICمی باشد.بررسی علائم حیاتی و هماتوکریت ، در صورت افت شدید  همو گلوبین، ترزیق خون و در موارد ترومبوسیتوپنی(کاهش پلاکت)شدید و نشانه های خونریزی فعال ، تجویز پلاکت لازم است.

درمان ضد ویروسی : داروی انتخابی ضد ویروس ، ریباویرین می باشد . مکانیسم اثر ضد ویروسی ریباویرین ناشناخته است. ریباویرین به دو شکل خوراکی و تزریقی داخل وریدی ساخته شده است.

راه های پیشگیری از تب کریمه کنگو:
* از خریدومصرف گوشت دامی هایی که به طریق غیر قانونی وقاچاق وارد کشور می شوندویا بصورت غیر بهداشتی ذبح وعرضه می گردندخودداری شود.
*حفاظت فردی هنگام کار در فضاهایی که احتمال وجود کنه هست ( استفاده از دستکش، لباس کار، چکمه)
*خرید دام مطمئن از مکانهایی که مورد تایید دامپزشکی است ( برای ذبح و...)
*عدم نگهداری از حیوانات مگر در مواقع ضروری
*رعایت اصول بهداشتی در نگهداری دام ( خود دام، محل نگهداری دام، تغذیه دام و...)
*حفاظت فردی در تماس با دام ( ذبح ، تمیز کردن و سایر تماس ها)
* کسانیکه درمحیطهای دامپروری و روستایی ، خصوصا" درفصول بهار وپاییز حضور دارندخود را دربرابر گزش کنه (با استفاده از مواد دورکننده حشرات بر روی لباس وبدن ، پوشانیدن قسمتهای از بدن که  درمعرض خطر گزش کنه می باشند با استفاده از دستکش وپوشیدن لباس آستین بلند) محافظت کنند.
*عدم جداسازی کنه با دست از دام یا انسان ( روغن/ وازلین به سطح پشتی کنه مالیده شود تا تنفس وی قطع گردد، کم کم کنه پوست را رها می کند)
لباس و روی پوست از نظر وجود کنه بصورت مرتب بررسی شود ودرصورت وجود کنه ، به طریقی که قسمت دهانی کنه درپوست باقی نماندوبا استفاده از پنس از پوست جدا شود و از له کردن کنه بر روی پوست اکیدا" خودداری شود
*بیماری در دام آلوده هیچ علامتی ندارد، لذا از ظاهر دام متوجه بیماری آن نخواهید شد.
*مصرف گوشت و احشا کاملا پخته
*گوشت وجگر پس از پخت کامل مصرف شود. ویروس بیماری  در فرآورده های دامی ، پس از پخته شدن به مدت 15 دقیقه ودرحرارت 85 درجه سانتی گراد از بین می رود.
درصورت خرید گوشت دام هایی که از سلامت آنها مطمئن نیستید؛ گوشت به مدت 24 ساعت دردمای کمتر از 4 درجه سانتی گراد(دریخچال) یا فریزر نگهداری شود وسپس با پوشیدن دستکش نسبت به قطعه قطعه کردن ، شستشو وبسته بندی آن اقدام شود.
*رعایت حفاظت فردی در تماس با بیمار مشکوک ، محتمل و قطعی ( استفاده از ماسک، دستکش ، عینک ، گان و...)