دکتر معین اکبرحیدری موارد مهمی را که در رابطه با "هپاتیت" باید بدانیم به ما می گوید.
هپاتیت ( Hepatitis ) به معنی التهاب در پارانشیم کبد است و به دلایل مختلفی میتواند ایجاد شود که بعضی از آنها قابل سرایت هستند و برخی مسری نیستند. از عواملی که ایجاد هپاتیت میکنند میتوان به افراط در مصرف الکل، اثر برخی داروها، بیماری خودایمنی و همچنین عفونت برخی ویروسها اشاره نمود.در بین تمامی موارد،عفونتهای ویروسی شایعترین علت بروز هپاتیت محسوب میشوند.هپاتیت را که عامل اصلی التهاب کبدی بهشمار میآید عمدتا در 5 گروه A,B,C,D,E دستهبندی میکنند.بر طبق شواهد سازمان بهداشت جهانی (WHO) هماکنون بالغ بر ۳۵۴ میلیون نفر در جهان به نوع B و C این ویروس مبتلا هستند
هپاتیت A چیست؟ویروس هپاتیت A معمولاً از طریق مصرف غذا یا آب آلوده به مدفوع فرد مبتلا پخش میشود.هپاتیت A یک عفونت حاد یا کوتاه مدت است، به این معنی که افراد مبتلا معمولاً بدون درمان پس از چند هفته بهبود مییابند.ویروس هپاتیت A عامل این نوع هپاتیت است و از طریق تماس با مدفوع فرد آلوده، از راههای • مصرف غذای آماده شده توسط فرد آلودهای که دستهای خود را بعد از استفاده از دستشویی نشسته است • نوشیدن آب تصفیهنشده یا مصرف غذای شسته شده با آب تصفیهنشده • قرار دادن دست یا شیء آلوده به مدفوع فرد مبتلا در دهان • داشتن تماس نزدیک یا رابطه جنسی با یک فرد مبتلا یا مراقبت از او منتشر میشود.راههایی که باعث انتقال هپاتیت A نمیشوند عبارت است از :• سرفه یا عطسه• نشستن در کنار فرد مبتلا• در آغوش گرفتن فرد مبتلا• تغذیه نوزاد از شیر مادر مبتلا. برخی از افراد ۲ تا ۷ هفته پس از تماس با ویروس دچار علائم میشوند. افراد مبتلا به هپاتیت A معمولاً پس از چند هفته بدون درمان بهبود مییابند. در برخی موارد، علائم میتواند تا ۶ ماه ادامه پیدا کند. این علائم ممکن است شامل مواردی مثل:• ادرار تیره رنگ • اسهال • احساس خستگی • تب • مدفوع خاکستری رنگ • درد مفاصل • از دست دادن اشتها • حالت تهوع • درد شکم • استفراغ • زردی چشم و پوست (یرقان) باشد.برخی از افراد آلوده به ویروس هپاتیت A، از جمله بسیاری از کودکان کمتر از ۶ سال، هیچ علامتی ندارند. احتمال بروز علائم در کودکان بزرگتر و بزرگسالان بیشتر است. درمان شامل استراحت، نوشیدن مایعات زیاد و خوردن غذاهای سالم برای کمک به تسکین علائم است.
ویروس هپاتیت B از طریق تماس با خون، مایع منی یا سایر مایعات بدن فرد آلوده گسترش مییابد. تماس میتواند به واسطه مواردی مانند : • تولد از مادر مبتلا به هپاتیت B • داشتن رابطه جنسی محافظت نشده با یک فرد آلوده • استفاده مشترک از سوزن برای تزریق مواد مخدر • فرورفتن سوزن آلوده به خون فرد مبتلا به هپاتیت B به دست • خالکوبی یا سوراخ کردن گوش یا سایر قسمتهای بدن با ابزاری که برای فرد آلوده استفاده شده و به درستی ضدعفونی نشده است • تماس با خون یا زخم یک فرد آلوده • استفاده از تیغ، مسواک یا ناخنگیر فرد آلوده اتفاق بیفتد. اما هپاتیت B از راههای • سرفه یا عطسه • آب و غذا • بغل کردن فرد آلوده • گرفتن دست یا دست دادن با فرد آلوده • استفاده از قاشق، چنگال و سایر وسایل غذاخوری مشترک • نشستن در کنار فرد آلوده منتقل نمیشود.بسیاری از افراد آلوده به هپاتیت B هیچ علامتی ندارند.برخی از مبتلایان به هپاتیتB حاد ۲ تا ۵ ماه پس از تماس با ویروس علامت دارند. این علائم ممکن است شامل موارد: • ادرار تیره• احساس خستگی• تب• مدفوع خاکستری یا کمرنگ• درد مفاصل• از دست دادن اشتها• حالت تهوع• درد شکم• استفراغ• زردی چشم و پوست (یرقان) باشد.پزشکان معمولاً هپاتیت B را با داروهای ضدویروسی، درمان میکنند.همه افراد مبتلا به هپاتیت B نیاز به مداخله درمانی ندارند.احتمال ابتلا به هپاتیت B در چه کسانی بیشتر است؟احتمال ابتلای نوزاد مادر مبتلا به هپاتیت B به این بیماری زیاد است، چرا که خطر انتقال ویروس از مادر به فرزند حین زایمان وجود دارد. آنچه احتمال ابتلا به هپاتیت B را افزایش میدهد شامل • آلودگی بهHIV ، زیرا هپاتیت B و HIV به روشهای مشابه منتقل میشوند• زندگی کردن یا داشتن رابطه جنسی با فرد مبتلا به هپاتیت B• داشتن بیش از یک شریک جنسی یا سابقه ابتلا به بیماریهای مقاربتی در 6 ماه گذشته• مصرف مواد مخدر تزریقی• تماس با خون، سوزن یا مایعات بدن در محل کار• زندگی یا کار در مرکز مراقبت از افراد دچار ناتوانی یا معلولیت• ابتلا به دیابت• ابتلا به هپاتیت c است.
هپاتیت C چیست؟هپاتیت C را با نام بیماری HCV نیز میشناسند. این نوع از هپاتیت یکی از انواع شایع بیماری هپاتیت است و عامل آن ویروس است.علائم هپاتیت C شامل: درد مفاصل_ کم شدن اشتها و خستگی_ تیره شدن ادرار_ کاهش ناگهانی وزن_ تورم در قسمت شکم و پا_ خارش شدیدپوست_ دردهای شکمی بهخصوص در قسمت راست شکم_ تب_ زرد شدن چشم_تغییر رنگ مدفوع است. اما راههای انتقال این ویروس متفاوت است.هپاتیت C با ورود ویروس به داخل خون فرد، ایجاد میشود. این بیماری برخلاف نوع A، از طریق تماس با فرد آلوده، یا از طریق دهان و غذا منتقل نمیشود. حتی انتقال این ویروس از طریق مادر به نوزاد هم بهندرت دیده شده است. راههای انتقال این ویروس به داخل خون مشابه هپاتیت B و شامل:_ تماس با خون آلوده به هر طریقی_ استفاده از سوزنهای مشترک در میان معتادان تزریقی_ از طریق انتقال خون به فرد_ از طریق عضو اهدایی آلوده_ از طریق روابط جنسی پرخطر است.اولین راه درمان، استفاده از داروهای ضدویروسی است.در صورت وارد شدن آسیبهای زیاد به کبد و تخریب سلولهای کبدی، چارهای به جز پیوند کبد وجود ندارد.
هپاتیت D: از طریق خون و تماس جنسی منتقل می شود و در آفریقا و شرق اروپا شایع است. برای ابتلا،باید فرد مبتلا به هپاتیت B باشد که بتواند به هپاتیت D هم مبتلا شود.تاکنون درمان اختصاصی برای هپاتیت D پیشنهاد نشده است، اما چون همانند سازی ویروس به وجود هپاتیت B وابسته است لذا پیشگیری از هپاتیت B در پیشگیری از این ویروس موثر خواهد بود. با واکسیناسیون هپاتیت B , حذف محصولات خونی آلوده، عدم مصرف از مواد مخدر تزریقی و کنترل ناقلین ویروس از انتشار هپاتیتD جلوگیر خواهد کرد.
هپاتیت E نیز یک عفونت ویروسی است که باعث التهاب و آسیب کبد میشود. این ویروس انواع مختلفی دارد که به روشهای مختلفی گسترش مییابد.برخی از انواع آن با نوشیدن آب آلوده منتقل میشود و بیشتر در کشورهای در حال توسعه از جمله بخشهایی از آفریقا، آسیا، آمریکای مرکزی و خاورمیانه شایع است.انواع دیگر با خوردن گوشت نپخته خوک یا شکار وحشی مانند گوزن منتقل میشود و بیشتر در کشورهای توسعه یافته مانند ایالات متحده، استرالیا، ژاپن و بخشهایی ازاروپا و شرق آسیا شایع است.بسیاری از افراد آلوده به ویروس هپاتیت E هیچ علامتی ندارند. برخی از افراد ۱۵ تا ۶۰ روز پس از آلوده شدن به ویروس دچار علائم میشوند. این علائم ممکن است شامل مواردی مثل: • احساس خستگی• تهوع و استفراغ• بیاشتهایی• درد در قسمت بالای شکم• تیره شدن ادرار• روشن شدن رنگ مدفوع• زردی چشم و پوست می باشد. (یرقان)مبتلایان به هپاتیت E معمولاً پس از چند هفته بدون درمان بهبود مییابند.درمان هپاتیت E حاد شامل استراحت، نوشیدن مایعات زیاد و مصرف غذاهای سالم برای کمک به کاهش علائم است.